काठमाडौं— भारतीय टोली रेलको डिब्बा खरीद अर्डर लिन काठमाडौं आउने भएको छ। भारतीय सरकारी स्वामित्वको कोंकण रेल्वे कर्पोरेशन लिमिटेडका प्रतिनिधी सहितको टोली रेलको डिब्बा अर्डर लिन अर्को साता काठमाडौं आउन लागेका हुन् ।
रेल विभागका महानिर्देशक बलराम मिश्रका अनुसार रेलको अर्डरका लागि नेपालले भारत सरकारले तोकिदिएको कोंकर्ण कम्पनीलाई पत्राचार गरेको थियो। कम्पनीले यही साता नेपाल आएर सम्झौंता गर्ने जवाफ पठाएपनि भारतमा निर्वाचन चलिरहेकाले अर्को साता आउन लागेका हुन्। मन्त्रीपरिषदले जिटुजी मार्फत दुई सेट रेल खरीद गरेर संचालन गर्ने निर्णय गरेपछि विभागले प्रकृया अघि बढाएको हो ।
विभागका अनुसार डिजेल इलेक्ट्रिक मल्टियुनिट (डिइएमयु) मा आधारित रेल खरीद गर्न लागिएको हो। दुईसेट डिइएमयु रेल ८४ करोड ६५ लाख ९४ हजार ६ सय (कर सहित) मा खरीद गर्न लागिएको छ ।
रेल खरीद गरेर भारतको जयनगरदेखि जनकपुर करिव ३५ किलोमिटर खण्डमा संचालन गर्न लागिएको हो। रेलमार्गको लिक विछ्याएर परीक्षण समेत गरिसकेको भएपनि डिब्बा अभावमा संचालनमा आउन सकेको छैन ।सरकारले सुरुमा वेट लिजमा लिएर संचालन गर्ने योजना बनाएको थियो तर खरीद गरेर संचालन गर्दा फाईदा हुने भएपछि खरिद प्रकृया अघि बढाएको हो।नेपालको आफ्नै रेल भएपनि तत्कालका लागि भारतीय प्राविधिकहरु ल्याएर संचालन गरिने छ । नेपाली प्राविधिक आफै सक्षम भएपछि आफैले संचालन गर्नेछन् ।
एउटा डिइएमयु ट्रेन सेटमा ५ वटा डिब्बा हुन्छन। सेटमा मूख्य र सहायक गरि दुईवटा इन्जिन हुन्छन्। यस्तो रेल नघुमाई दुवैतिरबाट संचालन गर्न सकिन्छ। ब्रोड गेज र छोटो दुरीमा यस्तो मोडलको रेल संचालन गर्न उपयुक्त हुने भन्दै खरिद गर्न लागिएको हो। जेठबाट रेल संचालनमा ल्याउने योजना रहेको छ। तर कहिलेसम्म भारतीय कम्पनीले रेल उपलब्ध गराउछ भन्ने सम्झौतापछि जानकारी हुनेछ।
भारतीय सहयोगमा जयनगरदेखि जनकपुर हुँदै बर्दिवासम्मम रेलमार्ग निर्माण सम्झौता भएर काम अघि बढाईएको थियो। जयनगर – जनकपुर खण्डमा पहिले नै न्यारोगेज संचालनमा रहेको थियो। उक्त खण्डमा कुनै समस्या नभएकाले ब्रोडगेज रेलको लिक विछ्याईएको छ। जनकपुर बर्दिवास खण्डमा मुआब्जा लगाएतका विवादका कारण काम हुन सकेको छैन् । मुआब्जा निर्धारणको काम भैरहेकाले रेल विभागका अधिकारीहरु भने छिट्टै काम सुरु हुने दाबी गर्छन्।बन्द रहेको पूरानो रेल्वे कम्पनी ब्युँत्याएर रेल संचालन गर्ने तयारी विभागले गरेको हो।
