काठमाडौं, १९ चैत्र । पछिल्लो समय मधुमेह (डायबिटीज) को जोखिम दिनप्रतिदिन बढ्दै गएको छ। धेरै मानिसहरू डायबिटीज हुने अवस्थामा पुगेपछि मात्र सचेत हुन्छन्, तर मधुमेह हुनुअघि नै पहिचान गरी रोकथाम गर्न सकिन्छ। चिकित्सकहरूका अनुसार मधुमेह हुनुभन्दा पहिले “प्री-डायबिटीज” भन्ने अवस्था आउँछ, जसमा केही लक्षणहरू देखापर्छन्।
यदि यी लक्षणहरू समयमै पहिचान गरी उचित जीवनशैली अपनाइयो भने, मधुमेहलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्छ। यहाँ प्री-डायबिटीजका सामान्य लक्षण र यसको रोकथामका उपायबारे जानकारी दिइएको छ।
प्री-डायबिटीजका लक्षणहरू
लगातार थकान महसुस हुनु – शरीरमा चिनी (ब्लड सुगर) को मात्रा असन्तुलित हुँदा ऊर्जा स्तर घट्छ, जसले थकानको अनुभूति गराउँछ।
अनियन्त्रित तौल वृद्धि – शरीरमा चिनीको स्तर उच्च भएमा बोसो जम्ने सम्भावना बढी हुन्छ, जसले तौल बढाउँछ।
बढी तिर्खा लाग्ने र बारम्बार पिसाब लाग्ने – शरीरमा सुगरको मात्रा बढ्दा बढी पिसाब आउँछ, जसले गर्दा शरीर पानीको कमी महसुस गर्छ।
छालामा समस्या देखिनु – छालामा कालो धब्बा, चिलाउने वा सुख्खापनको समस्या भएमा यो पनि प्री-डायबिटीजको संकेत हुन सक्छ।
प्री-डायबिटीज नियन्त्रण गर्ने उपायहरू
खानपान सुधार गर्नुहोस्
बढी चिनी भएका परिकार, फास्ट फुड, मैदाजन्य खानेकुरा त्याग्नुहोस्।
प्रोटिनयुक्त खानेकुरा (दाल, गेडागुडी) बढी सेवन गर्नुहोस्।
हरियो सागसब्जी, फलफूल, र मिश्रित अन्न खानुहोस्।
नियमित शारीरिक गतिविधि अपनाउनुहोस्
हरेक दिन कम्तीमा ३०–४५ मिनेट व्यायाम गर्नुहोस्।
जति सकिन्छ हिंड्ने बानी बसाल्नुहोस्।
तनाव कम गर्नुहोस्
ध्यान (मेडिटेसन) र योग गर्नाले मानसिक स्वास्थ्य राम्रो रहन्छ।
पर्याप्त निद्रा लिनुहोस्।
यदि यी लक्षणहरू देखिन थालेमा चिन्ता नगरी समयमै चिकित्सकसँग परामर्श लिनुहोस्। सही जीवनशैली अपनाएमा मधुमेहबाट बच्न सकिन्छ।
